Przepękla ogórkowata

Dzień dobry!

Kolejne dziwne, azjatyckie warzywo, dość kontrowersyjne (jeśli można użyć tego słowa w tym przypadku) wśród Chińczyków. Jeden ze składników Chińskiej Medycyny Naturalnej, skąd też zdania na temat przepękli ogórkowatej (Momordica charantia), zwanej także balsamką są podzielone. Jedni jej nienawidzą inni kochają. Dlaczego? Już tłumaczę! :)

Bitter gourd  

Przepękla była jednym z pierwszych azjatyckich warzyw, które zwróciły moją uwagę, przez swój zdecydowanie egzotyczny wygląd. Ciekawość ciekawością, ale jakoś nigdy nie mogłam się zebrać, żeby przyjrzeć się bliżej temu dziwadłu czy go spróbować. Po jakimś czasie okazało się, że już spróbowałam tego cuda na którymś z oficjalnych uczelnianych obiadów, jednak nie byłam tego świadoma. Nim jednak dojdę jak smakuje balsamka ogórkowata, chciałabym wspomnieć trochę o samej roślinie.

Przepękla ogórkowata jest tropikalnym pnączem z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae), a więc jest spokrewniona z takimi roślinami jak dynia, ogórek, trukwa, o której wspominałam w pierwszym warzywnym poście czy kiwano, o którym z kolei pisałam dość dawno temu:)

Roślina ta pochodzi z Indii, do Chin trafiła w XIV wieku. Od tego czasu uprawiana jest w Azji, Afryce czy na Karaibach. Co ciekawe dopiero teraz uświadomiłam sobie, iż spotkałam ten owoc również w Europie, a w zasadzie na jej pograniczu - Krymie. Tam jednak sprzedawana była w nieco innej formie, jako dojrzały, żółty owoc z czerwonym wnętrzem. Podejrzewam więc, iż w tamtej okolicy (Turcja, Gruzja) można ją znaleźć u lokalsów. W Chinach w zasadzie w każdym sklepie znajdziemy tylko niedojrzałe przepękle, które po ugotowaniu czy smażeniu nadają się do jedzenia. Żółte owoce, czy nie daj Boże z wybarwionym na czerwono wnętrzem traktowane są jak przejrzałe.

Angielska (bitter melon/bitter gourd) czy chińska nazwa (Kugua - 苦瓜ku - gorzki, gua - melon) bardzo wyraźnie podpowiada wam jednak jak może smakować to warzywo (choć technicznie rzecz biorąc, przepękla jest owocem). Z tego też względu jest nienawidzone przez dzieci i nastolatków, a kochane przez miłośników medycyny naturalnej. Przypisywane są bowiem Momordica charantia spore wartości prozdrowotne, i ogólnie jest dobre bo zdrowe. W zasadzie na ten temat jest dość sporo informacji, więc nie jest to jakaś chińska bajka jak np o gorącej wodzie (której to picie jest dobre na wszystko).

Przepękla ogórkowata ma właściwości przeciwutleniające, ze względu na fenole, flawonoidy, izoflawony, terpeny, antrochinony i glukozynolany, z których wszystkie nadają jej gorzki smak. Dzięki temu warzywo to ma bardzo duże jak na roślinę możliwości. Może działać anty-cukrzycowo czy obniżać ciśnienie krwi i ogólnie je regulować. Wychodzi więc na to, iż warto słuchać ludowych mądrości, nawet jeśli nikt nie jest w stanie potwierdzić historyjki, dopóki naukowy nie wezmą ich pod lupę.

Ciekawostką jest to, iż ponoć istnieje herbata z bitter gourd, a także piwo! Herbata ta ma nawet swoją nazwę - gohyah tea. Będę musiała zapolować! :)

W celach leczniczych używane są wszystkie części całej rośliny - korzenie, liście, kwiaty i oczywiście owoc, czyli nasz dzisiejszy bohater. Jeśli uda mi się napotkać tę roślinę, napiszę osobny post o całej roślinie, dziś ograniczę się tylko do warzywa.

Owoc Momordica charantia w Chinach jest mniej więcej rozmiarów i kształtu ogórka szklarniowego. Osiąga około 20-30 cm długości. Maksymalna średnica to 5-6 cm, co możecie zobaczyć na zdjęciach, gdzie trzymam średniej wielkości balsamkę. Skórka ma charakterystyczny, pomarszczony wzorek, który jest bardziej lub mniej skomplikowany w zależności od odmiany (Chińskie i Indyjskie przepękle różnią się wyglądem, nie wspominając już o tej, którą widziałam na Krymie).

To właśnie zewnętrzna część, nie wnętrze jest spożywane w Chinach. Wnętrze przepękli zawiera przestrzeń z początku białawym, aż w końcu czerwonym miąższem otaczającym nasiona, nieco jak u passiflor. To ta część jest najbardziej gorzka.

Próbowaliście przepękli lub widzieliście ją gdzieś w Europie? Wydaje mi się, że nasiona są w sprzedaży internetowej, jesteście zainteresowani uprawą balsamki? Dajcie znać! :)

Źródła:
https://www.researchgate.net/publication/241279261_Antidiabetic_effects_of_Momordica_charantia_bitter_melon_and_its_medicinal_potency
http://rozanski.li/324/momordica-przepekla-w-cukrzycy-i-sporcie/