Phyllanthus acidus, czyli liściokwiat kwaśny

Dzień dobry!

Mam nadzieję, że tytuł tego posta będzie dla was chociaż niewielką niespodzianką czy zagwozdką! Phyllanthus acidus, czyli po polsku liściokwiat kwaśny to roślina owocowa, na pierwszy rzut oka wyglądająca jak blisko spokrewniona z karambolą. Dlatego dziś przyjrzymy się liściokwiatowi nieco bliżej:)

Nazewnictwo

Z początku zaczęło mnie zastanawiać, dlaczego Phyllanthus acida, po polsku nosi nazwę liściokwiat kwaśny, jednak zagadka szybko się rozwiązała, Roślina ta należy do rodziny  liściokwiatowych (Phyllanthaceae), gdzie niektóre osobniki posiadają specyficzne gałęziaki, które przypominają liście, zakończone kwiatami.

Samo Phyllanthus pochodzi z języka greckiego, gdzie phyllon oznacza liść, a anthos kwiat. Acidus to oczywiście dosłowne tłumaczenie słowa kwaśny.

Mimo wszystko, naszemu dzisiejszemu bohaterowi wyglądem bliżej do karamboli (Averrhoa carambola) czy jej kuzyna bilimbi (Averrhoa bilimbi), dlatego też w przeszłości używano także innej łacińskiej nazwy - Averrhoa acida. Stąd też zdecydowałam się zatagować tego posta również pod tagiem karamboli:)

Co do drugiego członu nazwy, łatwo można się domyślić genezy - owoce tej rośliny są po prostu kwaśne. Warto jeszcze wspomnieć, że w języku angielskim liściokwiat kwaśny nazywany jest Malay goosberry, starberry czy gooseberry tree.

Historia i pochodzenie

Zarówno historia, jak i pochodzenie Phyllanthus acidus nie jest dość jasne. Niektóre źródła podają, że roślina ta pochodzi z Ameryki Południowej, niektóre że pochodzi z Madagaskaru czy południowej Azji. Prawdopodobnie gatunek ten po prostu szybko i sprawnie rozprzestrzenił się w tropikalnej części świata bez wielkiego udziału ludzi.

Na przykład na Filipiny liściokwiat kwaśny dotarł najprawdopodobniej już w czasach prehistorycznych, stąd też ciężko określić skąd tak naprawdę pochodzi.

Obecnie Phyllanthus acidus występuje w większości tropikalnych rejonów świata, tak więc spotkamy go zarówno w Afryce, jak i w Azji - Indiach, Laosie, Tajlandii, Malezji czy Filipinach, lub na obszarach Ameryki Południowej i Środkowej, na przykład na Jamajce, gdzie trafił tam w 1792 roku.  

Opis

Starberry (ta nazwa chyba jest najciekawsza dla mnie;)) jest średniej wielkości drzewem osiągającym około 10 metrów wysokości. Kora tej rośliny jest szara i szorstka w dotyku, z widocznymi przetchlinkami. Korona zazwyczaj gęsta i krzaczasta, składa się z mocnych gałęzi, na których końcu znajdują się pióropusze liści.

Liście wiecznie zielone, z wyglądu naprawdę wyglądają jak liście karamboli. Liście pierzasto złożone długości 20-40 cm, a pojedyncze listki są zróżnicowane, jednak najczęściej drobne i lancetowate. Barwa tychże liści jest soczysto zielona. Nie znalazłam nigdzie potwierdzenia, ale podejrzewam, że również (jak liście karamboli) składają się na noc.

Kwiaty są naprawdę drobne, w kolorze różowym. Pojawiają się na wiechach zwisających ze starszych gałęzi, co bardzo ciekawie i oryginalnie się prezentuje. Kwiaty mogą być męskie i żeńskie, jednak zdarzają się i obupłciowe. Ponoć rośliny zaczynają kwitnienie już po 4 latach uprawy w gruncie, co jest istotną informacją jeśli ktoś chciałby próbować uprawy w domu:)

Po około 100 dniach od zapylenia zaczynają pojawiać się owoce, które tak samo jak kwiaty są raczej drobne (gooseberry oznacza agrest), bo osiągają maksymalnie 2 cm średnicy. Mają one kształt nieco spłaszczonej kulki, o lekkim żebrowaniu. Owoce liściokwiatu mogą mieć różny kolor, od kremowego, przez żółtozielony do żółtego. Zazwyczaj nie jest zbierany bezpośrednio z drzewa, a czeka się aż sam opadnie - wtedy jest pewność, że owoce dojrzały.

Ze względu na smak, kwaśno -gorzkawy, spożywany jest na surowo z rzadka, częściej robi się z niego chutneye lub inne przetwory, lub używa jako dodatku nadającego wyrazisty smak.

Niestety nie było mi dane spróbować owocu, ani pozyskać z niego nasion, jednak jeśli mi się uda, pierwsze co zrobię , to napiszę o uprawie tego gatunku na blogu;)

A co Wy myślicie o tej roślinie? Słyszeliście o niej? A może znacie inne ciekawe rośliny podobne do karamboli czy liściokwiatu? Piszcie w komentarzach!

Źródła:
http://www.worldagroforestry.org/treedb/AFTPDFS/Phyllanthus_acidus.PDF
http://theindianvegan.blogspot.com/2013/03/all-about-star-gooseberry-phyllanthus.html