Dzień dobry!
Wczesna wiosna to idealny moment na robienie planów, przygotowanie (mentalnie) grządek, zakup nasion i tak dalej. Postanowiłam troszkę wam podpowiedzieć i zebrać ciekawe rośliny, które już uprawiałam lub dopiero z nimi walczę, rośliny które mogą wnieść trochę egzotyki do warzywnika, a jednocześnie nie wymagają za dużo uwagi.
Dlatego dziś, jak mało kiedy post będący rankingiem/listą, rośliny ustawiłam w nim randomowo, bez żadnego ukrytego przekazu. Wybierzcie co chcecie i dajcie znać jak idzie uprawa.
Zaczynajmy!
#1 Imbir lekarski (Zingiber officinale)
Jedna z pierwszych roślin, które przyszły mi do głowy, kiedy myślałam o tym poście. Oczywiście jest to roślina wieloletnia, ale w sezonie (po 15 maja) na spokojnie możemy wkopać kłącze na warzywnik i dać mu się rozrosnąć, a na jesień wykopać i przezimować w chłodnym pomieszczeniu. Imbir ma też tą zaletę, że jest łatwo dostępny i stosunkowo bezproblemowo można uzyskać roślinkę z kłącza. Czasami kłącze samo się zieleni i próbuje wypuszczać pąki - taki osobnik jest najlepszy do eksperymentów.
Jak wyhodować imbir pisałam w TYM poście. Pytanie jest jednak, kiedy się za to zabrać? Próbowałabym jakoś na początku marca już mieć kłącze, które chcemy uprawiać, chyba że mamy szklarnię, wtedy można próbować wcześniej, bo młoda roślina nie będzie narażona na zbyt duże skoki temperatury między wnętrzem i zewnętrzem.
#2 Orzech ziemny (Arachis hypogaea)
Moje odkrycie 2017 roku! Cudowna i łatwa w uprawie roślina, nawet w doniczce dała sobie radę i nawet zakwitła. Jedyny problem to znalezienie nieprzetworzonych nasion, co można próbować ominąć kupując żywność ekologiczną lub nasiona od różnych producentów.
Co ciekawe, tak jak i numer 6 mojego rankingu, czyli migdał ziemny, nie są nowościami w Polsce i próby uprawy pojawiały się już wieki temu (co odkryłam dzięki tej książce). NAleży jednak pamiętać, by w cieplejszych częściach Polski dobrze zabezpieczyć grządki przed ewentualną ucieczką naszego orzeszka.
W każdym razie najlepiej przygotować rozsadę w kwietniu i wsadzić roślinki (po zahartowaniu) dopiero w połowie maja na stałe miejsce. Moment ten będzie najbardziej krytyczny - potem roślinki dadzą sobie radę.
#3 Ryż siewny (Oryza sativa)
Wiem, że może się wydawać, że jak jestem w Chinach to już mam takie zboczenie - zamienić ziemniaki na ryż, a w ogródku ryżowisko. No cóż. Ryż bardziej polecam jako ciekawostkę, najlepiej w okolice podmokłe i do oczka wodnego.
Do wysiewu nadaje się tylko ryż brązowy, który możemy zakupić w zwykłym spożywczaku. Łatwo i bezproblemowo. Nasiona kiełkują łatwo i szybko, już po kilku (5-6) dniach widać pierwsze zielone kiełki. Dlatego nie należy spieszyć się z siewem i rekomendowałabym pierwsze próby pod koniec kwietnia, lub jeśli chcemy mieć bardziej wyrośniętą "trawę" na początku kwietnia.
Ponoć łatwo kwitną, a że są samopylne, może uda się mieć miseczkę własnego ryżu? Choć jednak bardziej nastawiałabym się na walory estetyczne i na samą przyjemność wysiania i uprawy czegoś "dziwnego"niż wizję napełnienia brzucha:)
 |
| Kwiat krokosza w lipcu |
#4 Krokosz (Carthamus tinctorius)
Roślina, którą uprawiałam wieki temu, tak dawno, że aż o niej zapomniałam. Wstyd mi za to! Ale nadrabiam i mam nadzieję, że jeszcze o niej coś napiszę w przyszłości. Co więc w krokoszu takiego specjalnego?
Jest to roślina barwierska, czyli taka która może coś zabarwić i w dawnych czasach dostarczała barwnika. Krokosz można użytkować na kilka sposobów - nasiona dostarczają oleju, a płatki są surowcem który nadaje barwę czerwoną/pomarańczową różnym rzeczom. Po zasuszeniu wygląda też dość charakterystycznie... dlatego był on popularną podróbką szafranu!
Do dziś w Europie chyba tylko Węgrzy stosują kwiaty krokosza jako przyprawę, natomiast w Azji robi się z kwiatów herbatę. Zastosowanie krokosza jest dość szerokie, dla każdego coś dobrego, wiecie:)
Krokosz jest kolejną łatwą rośliną, choć na zdjęciach wygląda groźnie i "ostowato", nie jest wcale twardy i kłujący. Ma też jakieś walory estetyczne, więc może sprawdzić się na rabaty w ogrodach naturalnych i "proeko".
Mimo egzotycznego pochodzenia wysiewamy na spokojnie w marcu (na rozsadę) lub od razu do gruntu w kwietniu. Na wakacje, czli lipiec i sierpień przypada kwitnienie, czyli także i zbiory.
#5 Miechunka peruwiańska (Physalis peruviana)
Jeśli oglądacie czasem programy kulinarne, może zwróciliście uwagę, jak czasem wrzucą taki dziwny, ozdobny owocek na jakieś danie? Beżowe, jakby papierowe coś, a w środku pomarańczowa lub żółta kuleczka? To właśnie miechunka.
Z tego co pamiętam, na rynku dostępnych jest kilka miechunek, ale te o wartościach spożywczych, że to tak ujmę, są przede wszystkim dwie - miechunka peruwiańska i miechunka pomidorowa. Obie miechunki uprawiamy niemal na takich samych warunkach co pomidory (obie rośliny są z tej samej rodziny - psiankowate). Musimy więc przygotować rozsadę wcześniej i zahartować rośliny - przed wysadzeniem w połowie maja.
Moje lenistwo oczywiście nie pozwoliło mi nacieszyć się smakiem miechunki, ponieważ wysadziłam je za późno i nie dojrzały, ale wyglądają super na grządkach. Bardziej ozdobne miechunki mają kolorowe owoce - np miechunka rozdęta (Physalis alkekengi), jednak z nią należy uważać, by nie "uciekła" z ogrodu.
#6 Cibora jadalna (Cyperus esculentus)
Afrykański kolega - migdał ziemny, chufa czy tiger nuts, spokrewniony z papirusem, czyli ciborą zmienną. Nie jest to może najpopularniejsza roślina i może być problem z jej dostępnością, ale przynajmniej raz trzeba spróbować uprawy i własnych bulwek!
Jest to jednak kolejna roślina, która do gruntu może trafić dopiero w połowie maja. Wcześniej więc możemy zająć się znalezieniem bulwek (które dobrze przechowywane zachowują żywotność przez ok 7 lat) a potem ich skiełkowaniem - teoretycznie powinno trwać to około 2-3 tygodni, w praktyce - różnie to bywa, zwłaszcza gdy jest jeszcze chłodniej.
Gdy tylko wzejdą moje rośliny, które próbuję obudzić w połowie zimy, na pewno coś napiszę więcej w osobnym poście. A tymczasem post o tiger nuts TUTAJ.
#7 Bataty (Ipomoea batatas)
Ostatnia roślina, nie wiem jak popularna w uprawie w naszym kraju, choć zdaje się, że w naszym klimacie to bardziej hodowla dla sportu niż jedzenia. Mimo to warto spróbować! Batat jest raczej łatwo dostępny, zwłaszcza w dużych marketach, zazwyczaj kiełkuje szybko i każdy sobie z nim poradzi.
Jedna bulwa wystarczy by uzyskać kilka sadzonek, które najlepiej przygotować w kwietniu i zahartować, a następnie wsadzić do gruntu (szklarnia też się nada) w połowie maja, kiedy będzie względnie ciepło. Bataty lubią ciepło, dlatego musimy znaleźć ciepły i słoneczny kąt dla tego pnącza. Dobrym pomysłem są podwyższone rabaty, jak pisałam w poście o uprawie.
