Chiński cynamon, czyli cynamonowiec wonny

 Dzień dobry!

Jedną z pierwszych rzeczy, które rzucają się w oczy człowiekowi spoza Chin to oczywiście lokalne przyprawy! I jakie było moje zdziwienie gdy niemal połowę z nich ledwo co rozpoznawałam, a drugą połowę musiałam intensywnie googlować (jak na przykład papuaską gałkę muszkatołową lub czarny i biały kardamon chiński). 

Dodatkowy chaos przyprawowy powodowany jest też tym, że Chińczycy lubią nazywać w ten sam sposób różne rośliny tego samego rodzaju czy o tych samych właściwościach. I w ten sposób pod jedną nazwą (肉桂) figurują niemal wszystkie przyprawy uzyskiwane z kory cynamonowców.

Z naszym dzisiejszym bohaterem, czyli cynamonowcem wonnym (Cinnamomum cassia) na szczęście poszło w miarę bezproblemowo i mogę Wam go dziś pokazać i powiedziec kilka słów na jego temat!

Trochę o cynamonowcach

Zanim przejdę do samej rośliny i przyprawy warto byłoby się skupić na całej rodzinie cynamonowców, która pełna jest ciekawych roślin użytkowych, z czego kilka udało mi się już spotkać i z pewnością w swoim czasie trafią na bloga.

Cynamonowiec chiński (Cinnamomum cassia) należy do rodziny wawrzynowatych, do której należy chociażby sam wawrzyn, awokado czy werbena egzotyczna. Z ważniejszych przedstawicieli samych cynamonowców możemy wymienić kilka ciekawych gatunków:

• Cynamonowiec kamforowy (Cinnamomum camphora) - dość popularny w środkowych Chinach czy Japonii gatunek w zieleni miejskiej, uzyskuje się z niego kamforę;
• Cynamonowiec cejloński (Cinnamomum verum) - gatunek, którego kora jest znana jako przyprawa w Polsce;
• Cynamonowiec indonezyjski (Cinnamomum burmannii), inaczej cynamonowiec Burmana, jego kora jest wykorzystywana lokalnie jako przyprawa, wyglądem przypomina bardzo korę cynamonowca cejlońskiego;
  
• Cynamonowiec sajgoński (Cinnamomum loureiroi) - tzw Saigon cinnamon, uprawiany głównie w Wietnamie, dość blisko spokrewniony z cynamonowcem chińskim i o podobnych właściwościach, choć zdaje się, że jego cena jest raczej wysoka; jest jednym z ważnych składników zupy Pho;
  

Trzy rodzaje cynamonu na chińskim targu przypraw, z przodu cynamon chiński, w środku cynamon cejloński, Changsha 2022r.

Gdzie rośnie cynamonowiec chiński?

Z prawie 250 gatunków cynamonowców aż 49 gatunków występuje w Chinach, z czego 30 z nich występuje jedynie w granicach tego państwa.

Większość z nich rośnie na południu i nie inaczej jest z cynamonowcem chińskim, który występuje i pochodzi z Azhi Południowo-Wschodniej, w tym głównie z południowych prowincji Państwa Środka - Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hainan, oraz Yunnan, a uprawiany jest także na Tajwanie, w Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii, Laosie czy Wietnamie.

 

Jak wygląda cynamonowiec wonny?

Cynamonowiec chiński to wieczniezielone drzewo dorastające do 10-13 metrów wysokości, z szarawo-popielatą korą. Liście cynamonowca są błyszczące i nieco sztywne o około 10-15 cm  długości. Mają eliptyczny lub nacetowaty kształt, nieco węższy niż u jego kuzyna cynamonowca cejlońskiego.

Cynamonowiec wonny kwitnie latem, od czerwca do sierpnia. Kwiaty tego drzewa są biało-zielone, raczej niepozorne i drobne, o średnicy około 4,5 mm, zebrane w wiechy. 

Natmiast owocowanie tego drzewa zaczyna się jesienią, od września aż do grudnia. Dojrzałe owoce są równie drobne co i kwiaty (około7mm średnicy), mają eliptyczny kształt i czarno-fioletową barwę.

Kora cynamonowca chińskiego

 

Zacznijmy od tego jak wygląda kora cynamonowca chińskiego i czym się różni od bardziej nam znanej kory cynamonowca cejlońskiego? 

Pierwszą różnicą, która najbardziej rzuca się w oczy to barwa, cynamon pozyskiwany z naszego dzisiejszego bohatera jest zdecydowanie bardziej szaro-bura, czasem nieco nakrapiana; w zasadzie wygląda jak kora zdarta z jakiegoś zwykłego drzewa.

Kolejną istotną różnicą jest coś, co raczej nie rzuca się w oczy, jednak kora cynamonowca wonnego zwija się w pojedyncze rurki w przeciwieństwie do lasek cynamonu z cynamonowca cejlońskiego, ktory zwija się z obu stron - w podwójne rurki (co jest dość charakterystyczne dla tego jednego gatunku).

Inną rzeczą charakterystyczną dla kory z cynamonowca chińskiego są zdecydowanie rozmiary. Może to być oczywiście zależne od lokalnych chińskich zbieraczy, ale praktycznie laski cynamonu kassji mogą mieć większe rozmiary od mojego przedramienia! Nie zauważyłam, żeby były tu jakieś większe limity długości, i myślę, że na spokojnie niektóre z nich mogą mieć +50 cm.

Kora chińskiego cynamonu nie jest też tak mocno przetworzona jak cynamon cejloński, posiada wewnętrzną i zewnętrzną warstwę.

 

Wewnętrzna i zewnątrzna strona cynamonu chińskiego

Smak, zapach i zastosowanie

Moją laskę cynamonu chińskiego, który możecie obserwować trzymałam ponad rok przed zabraniem się do napisania tego tekstu, i muszę przyznać, że zapach nieco zwietrzał przez ten czas. Jednak po rozłamaniu poczułam intensywny cynamonowy zapach. 

Mogę więc stwierdzić, że jest on naprawdę zbliżony do zapachu już nam znanego, choć wydaje mi się, że jest to bardziej wytrawny smak i zapach, i raczej nie nadaje się do zastosowania na słodko. Mam dość spore podejrzenia, że jest to jedna z kilku przypraw używanych do smażenia niektórych dań z ryb, szeroko pojętego mięsa i warzyw, a także jako dodatek do hot-pot'a.

Moje próby użycia do kawy czy herbaty nie skończyły się smacznie, choć jako ciekawostkę podrzucę Wam informację, że w Chinach istnieje (oczywiście) specjalna herbata cynamonowa (Ròuguì chá - 肉桂茶), jednak jest ona uzyskiwana w prowincji Fujian ze specjalnej odmiany krzewu herbacianego C. sinensis cv Rougui.

TCM - Traditional Chinese Medicine

Jeszcze na koniec, ciężko byłoby mi nie wspomnieć o tym, że cynamonowiec wonny jest jednym z podstawowych składników tradycyjnej medycyny chińskiej, czyli tzw TCM. 

Oczywiście informacje podane tutaj traktujcie bardziej jako ciekawostkę i lepiej doczytać o Waszym konkretnym przypadku, w żadnym wypadku nie traktujcie tego jako porady lekarskiej, bo ja się tutaj zajmuję roślinami nie medycyną :)

O cynamonie wspomina w swojej książce Classic of the Materia Medica słynny Shen Nong, ten który wg legend "wynalazł" picie herbaty. Pisze o nim tak:

Smak ostry i ciepły, kontroluje wszelkiego rodzaju choroby, odżywia ducha, przywraca kolor, działa korzystnie na stawy, ożywia środek i ożywia Qi. Stosując długi czas utrzymuje ciało lekkie i nie stare.

Według chińskiej medycyny cynamon działa rozgrzewająco i rozluźniająco, szczególnie na mięśnie oraz brzuch, jest dobry na walkę z przeziębieniem ze wzglądu na antybakteryjne właściwości.

Worek cynamonu wonnego na chińskim targu

Słyszeliście wcześniej o kassji i innych rodzajach cynamonu?

Źródła i ciekawe linki:

Flora of China 

https://yinyanghouse.com/theory/theory/herbalmedicine/gui_zhi_tcm_herbal_database/ 

https://baike.baidu.com/item/%E8%82%89%E6%A1%82/769415?fr=aladdin#reference-[5]-16017607-wrap