Dzień dobry!

Ostatnio nadrabiam zaległości i udało mi się odwiedzić Ogród Botaniczny we Wrocławiu, który był stałym punktem odwiedzin za moich studenckich czasów. To tam powstała większość zdjęć do moich postów o aloesach. I okazało się, że pod moją nieobecność zmieniło się tam dużo, na szczęście w tę dobrą stronę, także polecam wycieczkę do tamtejszego ogrodu!

A tymczasem podzielę się z Wami czymś co udało mi się szczęśliwie zarejestrować dosłownie rzutem na taśmę, czyli jak kwitnie kiwi!

Actinidia chinensis aktinidia chińska kiwi kwiaty kwitnienie w Polsce czy można uprawiać w gruncie jak rośnie kiwi uprawa zapylanie wyglad pnacza owoc

Czym jest właściwie kiwi?

Zacznijmy troszkę od systematyki, żebyśmy wiedzieli z czym mamy do czynienia. Kiwi, czyli owoc jaki zazwyczaj kupujemy pod tą nazwą w sklepie, to tak właściwie aktinidia chińska (Actinidia chinensis), nazywana także agrestem chińskim.

Roślina ta jest pnączem należącym do rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae), pochodzącym oczywiście z Chin. Gatunków aktinidii w Azji jest około 55, różne źródła podają, że liczba ta waha się od 40-60, ale ja zaufam w tej kwestii Chińczykom, którzy przyjmują właśnie 55 gatunków, z czego aż 44 występuje endemicznie w Państwie Środka.

Liście aktinidii ostrolistnej - mini-kiwi

W Polsce w uprawie występują jedynie dwa gatunki, które wytrzymują nasz klimat:

Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) - u nas znana jako mini-kiwi, uprawiana głównie dla owoców, pochodzi z północnych rejonów Azji (Mandżuria, Syberia, Chiny, Japonia oraz Korea);

Aktinidia pstrolistna (Actinidia kolomikta) - pochodząca z podobnych rejonów, uprawiana głównie ze względu na ozdobne, barwne liście, w zależności od odmiany, mogą być białe lub białe i różowe, w różnych odcieniach, aczkolwiek ich owoce są również jadalne, choć może nie tak smaczne jak u innych gatunków uprawianych "pod owoce";

Ozdobne liście aktinidii pstrolistnej

Aktinidia chińska vs Aktinidia smakowita

Tutaj jeszcze pojawia nam się jeden ciekawy problem - dwa różne gatunki o zbliżonych właściwościach i owocach, który jest który? Jak je rozróżnić? Które kiwi jest tym sklepowym? Zróbmy więc małe podsumowanie, które być może rozszerzę w przyszłości na osobne posty, jeśli będziecie zainteresowani tematem!

Szczególnie, że historia uprawy kiwi jest niesamowicie ciekawa i ma potencjał na osobny tekst, tutaj jednak skrócę ten wątek do minimum.

Aktinidia smakowita (Actinidia deliciosa) - właściwie A. chinensis var deliciosa, czyli gatunek, który trafił do Nowej Zelandii i był intensywnie uprawiany w celu osiągnięcia dużych, smacznych owoców. To właśnie owoce tego gatunku/odmiany są dostępne w sprzedaży w sklepach.

Aktninidia chińska (Actinidia chinensis) - pełna nazwa A. chinensis var chinensis, gatunek uprawiany głównie w Chinach, o nieco twardszych owocach, oraz nieco mniej intensywnym smaku. Z moich doświadczeń z chińskimi kiwi, są też zdecydowanie twardsze.

Jeszcze przy okazji systematyki zapraszam do mojego tekstu o odmianie aktinidii chińskiej o czerwonym miąższu!

Liście aktinidii chińskiej, moja ręka dla skali ;)

Czy można uprawiać kiwi w Polsce?

Jak wspominałam wcześniej, w Polskich warunkach, mrozoodpornymi gatunkami są mini-kiwi (A. arguta) oraz aktinidia pstrolistna (A. kolomikta). Co do uprawy aktinidii chińskiej mamy tutaj troszkę większy problem, ponieważ pnącze to może przemarzać i nie jest w pełni mrozoodporne.

Według internetu, młode rośliny zagrożone są już gdy temperatura spada poniżej zera, uprawa w Polsce może wiec być ciekawym wyzwaniem, podobnym do uprawy granatów czy fig w gruncie. Aczkolwiek starsze rośliny, przy okrywaniu na zimę powinny sobie dać radę w cieplejszych rejonach Polski. Warto jednak zaznaczyć, że w badaniach mrozoodporności kiwi, 100% roślin zabiły temperatury w okolicy -18 stopni, jakie wytrzymują mini-kiwi i aktinidia pstrolistna.

We Wrocławiu w gruncie uprawiane są co najmniej dwa okazy (być może nie znalazłam ich wszystkich!), podejrzewam, że są okrywane na zimę.

Jeśli macie jakieś doświadczenia w uprawie kiwi w Polsce dajcie znać w komentarzach, chętnie się dowiem jakie są perspektywy.

Pokrój kiwi rosnącego we Wrocławiu w gruncie

Jak i kiedy kwitnie kiwi?

Wreszcie możemy zacząć nasz tytułowy temat, czyli kwiaty kiwi!

Aktinidia chińska kwitnie na przełomie maja i czerwca.

Ale zacznijmy od tego, że aktinidie zazwyczaj są roślinami dwupiennymi, co oznacza, że aby zawiązać owoce, potrzebujemy dwóch osobników - męskiego oraz żeńskiego, a owoce zawiązywane są na osobniku żeńskim.

Kwiaty aktinidii chińskiej zebrane są w kwiatostany po 2-3 kwiaty, choć zdarza się, że rosną też pojedynczo, wyrastając z kątów liści. Pojedynczy kwiat znajduje się na szypułce o długości 0,9-1,5 cm. Ma 5 płatków o białym lub kremowym kolorze, czasem dochodzącym aż do jasnożółtego.

W zależności od płci rośliny mamy kwiaty męskie oraz żeńskie, które różnią się od siebie, choć na pierwszy rzut oka wyglądają naprawdę podobnie i dosyć łatwo je ze sobą pomylić.

Ostatnie kwiaty w sezonie

Żeńskie kwiaty dość łatwo odróżnić od męskich zwracając uwagę na wnętrze kwiatu. Przede wszystkim kwiaty te posiadają długie lepkie znamiona słupka promieniujące ze środka kwiatu. Dodatkowo kwiaty te nie wytwarzają pyłku - jedyny pyłek jaki jest potrzebny to ten wytwarzany przez kwiaty męskie.

Męskie kwiaty mają jaskrawo zabarwiony na żółto środek kwiatu ze względu na pylniki zawierające wspomniany już pyłek. Męskie osobniki potrzebne są właśnie do tego celu, jednak same nie wytwarzają owoców i całą swoją energię wkładają we wzrost. Dlatego męskie osobniki można czasem rozpoznać po tym, że są często większe niż ich żeńskie odpowiedniki i mają szybszy wzrost.

Kwiaty kiwi - czyli nasz dzisiejszy temat!

Zapylanie aktinidii chińskiej

Jak już wcześniej wspomniałam, aby doszło do zapylenia potrzebujemy dwóch roślin - męskiej oraz żeńskiej. Aktinidia zapylana jest w swojej ojczyźnie przez owady - głównie pszczoły. W zasadzie nic więcej nam nie trzeba by doszło do zapylenia, oczywiście pomijając polskie warunki pogodowe ;)

Przekwitnięte kwiaty A. chinensis

Na koniec - gdzie dokładnie rośnie aktinidia chińska we wrocławskim ogrodzie botanicznym?

Kończąc już, podpowiem Wam gdzie możecie obserwować aktinidię chińską we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym!

Do tej pory odnalazłam dwie sztuki tego gatunku, obie rosnące w gruncie. Jedna, którą możecie zobaczyć na zdjęciu pokroju powyżej rośnie blisko kawiarni i fontanny. Tej roślinie jest zdecydowanie łatwiej się przyjrzeć z bliska i zobaczyć kwiaty czy liście.

Druga roślina rośnie na dziale pnączy, gdzie naprawdę polecam zajrzeć, bo znajdują się tam inne gatunki aktinidii wraz z odmianami. Druga aktinidia chińska rośnie tam niemal na początku łuku jakim trzeba obejść ten dział.